आजको युगमा मानव समाजले भोगिरहेको सबैभन्दा गम्भीर र दीर्घकालीन संकटमध्ये एक हो - जलवायु परिवर्तन।
औद्योगिक क्रान्तिपछि बढ्दो हरितगृह ग्यासहरूको उत्सर्जनले पृथ्वीको तापक्रम दिन प्रतिदिन बढिरहेको छ। यसले पृथ्वीको पर्यावरण प्रणालीलाई असन्तुलित बनाउँदै लगेको छ, जसका दुष्परिणामहरू विश्वभर महसुस गर्न थालिएको छ।
बाढी, सुख्खा, हिमपातको असमानता, समुद्री सतहको वृद्धी, र जैव विविधताको क्षय – यी सबै जलवायु परिवर्तनका सजीव प्रमाणहरू हुन्।
नेपालजस्तो हिमाली देशमा यसको प्रभाव अझ भयावह रूपमा देखिन्छ। हिमाल पग्लिने क्रम बढ्नु, बाढीपहिरोको जोखिम बढ्नु, कृषि उत्पादन घट्नु, र ग्रामीण जीवनस्तरमा प्रत्यक्ष असर पर्नु आजका यथार्थ हुन्।
यस संकटको मुख्य कारण भनेको मानवीय गतिविधिहरू – विशेष गरी ईन्धन दहन, जंगल फडानी, र अत्यधिक उपभोग – हुन्।
विकसित मुलुकहरूको औद्योगिक गतिविधिले सबैभन्दा धेरै प्रदूषण उत्सर्जन गरे पनि यसको मार भने विकासशील देशहरूले धेरै खेपिरहेका छन्।
अब पनि समय बाँकी छ। नविकरणीय ऊर्जा स्रोतहरूको प्रयोग, हरियालीको प्रवर्द्धन, जीवनशैलीमा सरलता ल्याउनेजस्ता उपायहरूले यस समस्यालाई केही हदसम्म नियन्त्रण गर्न सकिन्छ।
यसका लागि नीति निर्माताहरू, उद्योगहरू, र सर्वसाधारण सबैले आ-आफ्नो जिम्मेवारी बोध गर्न आवश्यक छ।
जलवायु परिवर्तन अब भविष्यको विषय होइन – यो वर्तमानको आपत हो। यदि हामी आज सचेत भइँनौ भने, भोलिको पुस्तालाई सुरक्षित र समृद्ध पृथ्वी हस्तान्तरण गर्नु केवल कल्पना हुनेछ। अबको समय चेतनाको होइन, कार्यको समय हो।
