काठमाडौं, ज्यान सम्बन्धी कसूर (कर्तव्य ज्यान) मुद्दामा इन्टरपोलबाट रेड नोटिस जारी भएका फरार प्रतिवादी पर्वत साविक बेउलीबास गाविस-३ ठेगाना भएका रेशम बहादुर राना पक्राउ परेका छन् ।
एनसिबि अबुधाबी युएईको समन्वयमा युएईबाट पक्राउ परेका उनलाई सम्बन्धित मुद्दामा कारवाही गर्ने/गराउने प्रयोजनार्थ शुक्रबार नेपाल फिर्ता ल्याइएको छ ।
राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय कानुनी शासनको सुदृढीकरणतर्फ एउटा महत्वपूर्ण कदमका रूपमा इन्टरपोलको रेड नोटिस सूचीमा रहेका फरार व्यक्तिको संयुक्त अरब इमिरेट्स (युएई) बाट भएको पक्राउ उल्लेखनीय घटना हो। यसले देखाउँछ, अन्तर्राष्ट्रिय अपराध, ठगी, र आर्थिक अनियमितताविरुद्ध विश्व समुदायबीचको सहकार्य कति प्रभावकारी हुन सक्छ।
नेपालमा पछिल्ला वर्षहरूमा विभिन्न अपराधमा संलग्न भई विदेश पलायन हुने प्रवृत्ति बढ्दो छ। न्यायबाट भागेकाहरूले वैदेशिक भूमिमा सुरक्षित ठान्ने सोच अहिले क्रमशः असफल बन्दै गएको छ। युएईजस्ता देशहरूले इन्टरपोलको अनुरोधलाई गम्भीरतापूर्वक लिएर पक्राउ प्रक्रिया अगाडि बढाउनु, विश्व कानुनी प्रणालीको पारदर्शिता र आपसी विश्वासको उदाहरण हो।
यस घटनाले नेपाली कानुनी संयन्त्रलाई पनि आत्ममूल्यांकन गर्न प्रेरित गर्नुपर्छ। न्यायालयका आदेश कार्यान्वयनमा ढिलाइ, अनुसन्धानमा कमजोरी, र राजनीतिक प्रभावले अपराधीहरूलाई उम्किन मद्दत गरेको विगतका उदाहरणहरू आज पनि स्मरणीय छन्।
फरार व्यक्तिहरू पक्राउ पर्नु मात्र अन्त्य होइन; उनीहरूलाई स्वदेश फर्काएर निष्पक्ष र छिटो न्यायिक प्रक्रिया अघि बढाउनु नै वास्तविक उपलब्धि हुनेछ।
नेपालले इन्टरपोलसँगको सहकार्य अझ सुदृढ गर्नुपर्छ—सूचना आदान–प्रदानदेखि लिएर अपराध नियन्त्रणका प्रविधिमूलक पक्षहरूमा सुधार गर्न आवश्यक छ। साथै, राजनीतिक र प्रशासनिक तहमा अपराधीलाई संरक्षण गर्ने प्रवृत्ति अन्त्य गर्न सक्नुपर्छ।
रेशम बहादुर राना समेत भएको कर्तव्य ज्यान मुद्दामा जिल्ला अदालत पर्वतको २०६९ माघ १५ गतेको फैसलाले जन्म कैद (२० वर्ष) सजाय ठहर भई वारदात पश्चात फरार रहेका उनलाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा खोजतलास एवम् पक्राउ गर्नको लागि नेपाल प्रहरी प्रधान कार्यालय अपराध अनुसन्धान विभाग इन्टरपोल शाखाको अनुरोधमा इन्टरपोल महासचिवालयबाट २०८१ जेठ १९ गते उनी विरूद्ध रेड नोटिस जारी भएको थियो ।
उनलाई सम्बन्धित कसूर बमोजिम कानूनी कारवाहीको लागि जिल्ला प्रहरी कार्यालय पर्वतबाट खटि आएका प्रहरीलाई बुझाइएको नेपाल प्रहरी प्रधान कार्यालय इन्टरपोल शाखाले जनाएको छ ।