निगरानी ब्यूरो । कञ्चनपुर कारागारमा उत्पन्न भएको पछिल्लो
तनावले हाम्रो कारागार व्यवस्थापन कति कमजोर र संवेदनशील छ भन्ने कुरालाई फेरि
उजागर गरेको छ। कैदीबन्दीको भीड, आधारभूत सुविधाको अभाव, प्रशासन
र बन्दीबीचको अविश्वास तथा समयमै सम्बोधन नगरिएका गुनासाहरू यस्ता तनावका मुख्य
कारण बन्ने गरेका छन्।
कारागार सुधारका नाममा पटक पटक योजना र प्रतिबद्धता व्यक्त
भए पनि व्यवहारमा देखिएको लापरवाही चिन्ताजनक छ। क्षमताभन्दा बढी बन्दी राखिनु, स्वास्थ्य
सेवा र स्वच्छताको न्यून व्यवस्था, पारदर्शी
प्रशासनिक अभ्यासको कमीले समस्या झन् जटिल बनाएको छ। यस्ता अवस्था रहँदा सानो
असन्तुष्टि पनि ठूलो तनाव र हिंसात्मक स्थितिमा रूपान्तरण हुने खतरा रहन्छ।
कारागार केवल दण्ड दिने स्थान मात्र होइन, सुधार र
पुनःस्थापनाको केन्द्र पनि हो। त्यसैले कैदीबन्दीको मानवअधिकार सुनिश्चित गर्दै
सुरक्षित, अनुशासित र सम्मानजनक वातावरण बनाउनु राज्यको दायित्व हो।
प्रशासनले तत्काल संवाद, निष्पक्ष छानबिन र आवश्यक सुधारका कदम
चाल्नुपर्छ। दीर्घकालीन रूपमा कारागार संरचना विस्तार, जनशक्ति
सुदृढीकरण र निगरानी संयन्त्र मजबुत बनाइनु आवश्यक छ।
कञ्चनपुर कारागारको तनावलाई केवल एक घटना ठानेर पन्छिनु
हुँदैन। यो हाम्रो समग्र कारागार प्रणाली सुधार गर्नुपर्ने चेतावनी हो। समयमै
जिम्मेवार कदम नचालिए यस्ता घटनाले कानुनी शासन र सामाजिक विश्वासमै प्रश्न
उठाउनेछ।
