काठमाडौँ । सञ्चारमन्त्री खरेलले हालै दिएको बयान “निर्वाचनको वातावरण बनिसकेको छ” । सरकारले आगामी निर्वाचनप्रति देखाएको आत्मविश्वासको प्रतीक हो। तर लोकतान्त्रिक प्रक्रियामा केवल सरकारको दाबी पर्याप्त हुँदैन; जनताले महसुस गरेको यथार्थ, राजनीतिक दलहरूको आकलन, र प्रशासनिक तयारीको वास्तविक अवस्था नै निर्वाचन वातावरणको मुख्य सूचक हुन्।
मन्त्रीको भनाइ सकारात्मक हुन सक्छ, तर तीन महत्वपूर्ण कोणबाट यसलाई परखिनु आवश्यक छ।
सुरक्षा र शान्तिपूर्ण माहोल; सरकारले सुरक्षा संयन्त्र सुदृढ भएको दाबी गरे पनि स्थानीय तहदेखि केन्द्रसम्म शान्तिपूर्ण वातावरण स्थिर छ भन्ने अनुभूति जनतामा समान रूपमा पुगेको छ कि छैन। यसको परीक्षण हुन आवश्यक छ। निर्वाचन भयरहित देखिनु मात्र होइन, जनतामा विश्वस्त वातावरण निर्माण हुनु अनिवार्य छ।
राजनीतिक सहमति र विश्वास; निर्वाचन वातावरण बन्ने कुरा केवल सरकारको दाबीमा मात्रै आधारित हुँदैन। विपक्षी दलहरूको विश्वास, उनीहरूको सक्रिय सहभागिता, र निर्वाचन प्रक्रियामा उनीहरूको आत्मविश्वासले राजनीतिक वातावरणलाई सुदृढ बनाउँछ। यदि विपक्षी दलहरूले अझै केही शंका, असन्तोष वा सहमतिको कमी औँल्याइरहेका छन् भने, त्यो सरकारका लागि सम्बोधनयोग्य विषय हो।
चुनाव व्यवस्थापन र पारदर्शिता; मतदाता नामावली अद्यावधिकदेखि मतगणना प्रणालीसम्म सबै व्यवस्थामा पारदर्शिता र निष्पक्षता देखिनु आवश्यक छ। जनताले निर्वाचन आयोगलाई स्वतन्त्र, सक्षम र दबाबमुक्त महसुस गर्नुपर्छ। निर्वाचन वातावरणको परिपक्वता प्रशासनिक तयारीको सूक्ष्मतामा पनि निर्भर गर्दछ।
